Παρατηρήσεις που εκφωνήθηκαν στο Συνέδριο Ασφαλείας του Μονάχου του 2023
16 Φεβρουαρίου, 2023Νιώθω ιδιαίτερη τιμή που απευθύνομαι σε σας αυτό το απόγευμα.
Πέρασα όλη μου τη ζωή προσπαθώντας να καταλάβω τον κόσμο στον οποίο γεννήθηκα. Μπορώ να ισχυριστώ ότι σημείωσα μια μετριοπαθή επιτυχία. Σε σχετικά νεαρή ηλικία συνειδητοποίησα ότι η κατανόησή μας είναι εγγενώς ατελής.
Αυτό συμβαίνει επειδή είμαστε μέρος του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε. Είμαστε ταυτόχρονα συμμετέχοντες και παρατηρητές. Ως συμμετέχοντες θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο προς όφελός μας. Ως παρατηρητές θέλουμε να κατανοήσουμε την πραγματικότητα όπως είναι. Αυτοί οι δύο στόχοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Η αλληλεπίδραση δεν επηρεάζει εξίσου όλους τους τομείς της πραγματικότητας. Για παράδειγμα, οι φυσικοί επιστήμονες, όπως οι αστρονόμοι, μπορούν να πλησιάσουν στην τέλεια γνώση, καθώς διαθέτουν ένα αντικειμενικό κριτήριο, όπως η κίνηση των άστρων, που τους επιτρέπει να κρίνουν αν οι προβλέψεις τους είναι σωστές.
Τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα για τους επιστήμονες της κοινωνιολογίας. Η συμπεριφορά των ανθρώπων αντανακλά εκ προοιμίου την ατελή κατανόησή τους. Ως εκ τούτου, δεν παρέχει τόσο αξιόπιστο κριτήριο για τους επιστήμονες της κοινωνιολογίας, όσο η κίνηση των άστρων για τους αστρονόμους.
Πώς μπορούμε λοιπόν να κατανοήσουμε την τρέχουσα κατάσταση; Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να διακρίνουμε το σημαντικό από το λιγότερο σημαντικό.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με έναν τολμηρό ισχυρισμό. Ενώ δύο συστήματα διακυβέρνησης εμπλέκονται σε έναν αγώνα για την παγκόσμια κυριαρχία, ο πολιτισμός μας κινδυνεύει να καταρρεύσει εξαιτίας της αδυσώπητης εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής. Αυτή είναι μια πολύ λακωνική δήλωση, αλλά πιστεύω ότι παρέχει μια ακριβή περίληψη της τρέχουσας κατάστασης.
Η δήλωσή μου συνδέει την κλιματική αλλαγή, η οποία ανήκει κυρίως στη φυσική επιστήμη, με τα συστήματα διακυβέρνησης, που είναι μια κοινωνική έννοια. Θα μιλήσω πρώτα για την κλιματική αλλαγή και αργότερα για τα συστήματα διακυβέρνησης.
Πάντα με γοήτευε το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας, το οποίο έχει βάθος αρκετών χιλιομέτρων και έχει δημιουργηθεί σε διάστημα άνω των χιλίων ετών.
Τον Ιούλιο του 2022, συνέβη ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο στη Γροιλανδία. Είχε τόση ζέστη που οι επιστήμονες που βρίσκονταν εκεί, μπορούσαν να παίξουν βόλεϊ με κοντομάνικα μπλουζάκια και σορτς.
Όταν το είδα αυτό, έστειλα μια ομάδα φωτογράφων στη Γροιλανδία για να συλλέξουν οπτικές αποδείξεις. Ήταν παρόντες όταν συνέβη ένα δεύτερο συμβάν τον Σεπτέμβριο και το κατέγραψαν ζωντανά.
Το λιώσιμο του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας θα αύξανε τη στάθμη των ωκεανών κατά επτά μέτρα. Αυτό αποτελεί απειλή για την επιβίωση του πολιτισμού μας. Δεν ήμουν διατεθειμένος να αποδεχτώ αυτή τη μοίρα, γι’ αυτό προσπάθησα να μάθω αν μπορούσε να γίνει κάτι για να αποφευχθεί. Απευθύνθηκα στον σερ Ντέιβιντ Κινγκ, έναν κλιματολόγο που είχε διατελέσει επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος προηγούμενων βρετανικών κυβερνήσεων. Έχει αναπτύξει μια θεωρία την οποία συμμερίζονται ευρέως οι κλιματολόγοι. Υποστηρίζει ότι το παγκόσμιο κλιματικό σύστημα ήταν κάποτε σταθερό, αλλά η ανθρώπινη παρέμβαση το διατάραξε. Ο Αρκτικός Κύκλος ήταν παλαιότερα απομονωμένος από τον υπόλοιπο κόσμο με ανέμους που έπνεαν με προβλέψιμη, κυκλική, αριστερόστροφη κατεύθυνση, αλλά η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή διέρρηξε αυτή την απομόνωση.
Ο κυκλικός άνεμος κρατούσε τον ψυχρό αέρα μέσα στον Αρκτικό Κύκλο και τον θερμό αέρα έξω από αυτόν. Τώρα, ο ψυχρός αέρας διαρρέει από την Αρκτική και αντικαθίσταται από θερμό αέρα που αναρροφάται από τον νότο.
Αυτό εξηγεί, μεταξύ άλλων, τους αρκτικούς ανέμους που έπληξαν τις Ηνωμένες Πολιτείες τα περασμένα Χριστούγεννα και το κύμα ψύχους που έπληξε πρόσφατα το Τέξας.
Ο Αρκτικός Ωκεανός ήταν κάποτε καλυμμένος από καθαρό χιόνι και πάγο που αντανακλούσαν τον ήλιο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται λευκαύγεια ή φαινόμενο albedo. Εντούτοις, η άνοδος της θερμοκρασίας έχει προκαλέσει το λιώσιμο των πάγων και το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας δεν είναι πλέον τόσο καθαρό, καθώς καλύπτεται από αιθάλη από τις περσινές δασικές πυρκαγιές στη δυτική ακτή της Αμερικής, την αρκτική ναυτιλία και άλλες αιτίες.
Ο σερ Ντέιβιντ Κινγκ έχει ένα σχέδιο για την αποκατάσταση του κλιματικού συστήματος.
Θέλει να αναδημιουργήσει το φαινόμενο albedo δημιουργώντας λευκά σύννεφα ψηλά πάνω από τη γη. Με τις κατάλληλες επιστημονικές διασφαλίσεις και σε συνεννόηση με τις τοπικές κοινότητες των ιθαγενών, το σχέδιο αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην επανασταθεροποίηση του αρκτικού κλιματικού συστήματος, το οποίο επηρεάζει το παγκόσμιο κλιματικό σύστημα.
Το μήνυμα είναι σαφές: η ανθρώπινη παρέμβαση κατέστρεψε ένα προηγουμένως σταθερό σύστημα και θα χρειαστεί ανθρώπινη εφευρετικότητα, τόσο τοπική όσο και διεθνής, για να το αποκαταστήσει.
Επί του παρόντος, σχεδόν όλες οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής επικεντρώνονται στον μετριασμό και την προσαρμογή. Είναι απαραίτητες, αλλά όχι επαρκείς.
Το κλιματικό σύστημα έχει διακυβευτεί και πρέπει να επισκευαστεί. Αυτό είναι το κύριο μήνυμα που θα ήθελα να μεταφέρω απόψε.
Το μήνυμα είναι επείγον διότι βρισκόμαστε επικίνδυνα κοντά στο να παραβιάσουμε το όριο του 1,5 βαθμού που ορίστηκε στη συμφωνία του Παρισιού το 2015. Είμαστε ήδη στον 1,2 βαθμό και αν διατηρήσουμε την τρέχουσα πορεία μας, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα ξεπεράσει τους 2,5 βαθμούς γύρω στο 2070.
Αυτό θα μας περάσει από διάφορα σημεία καμπής, όπως το λιώσιμο του μόνιμου πάγου της Αρκτικής.
Μόλις συμβεί αυτό, το ποσό των χρημάτων που απαιτούνται για την επανασταθεροποίηση ή αποκατάσταση του κλιματικού συστήματος αυξάνεται εκθετικά. Αυτό δεν έχει γίνει καλώς κατανοητό.
Ο επιταχυνόμενος ρυθμός της κλιματικής αλλαγής θα προκαλέσει επίσης μεγάλης κλίμακας μετανάστευση για την οποία ο κόσμος δεν είναι καλά προετοιμασμένος. Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την κλιματική αλλαγή, ο πολιτισμός μας θα διαταραχθεί εντόνως από την άνοδο της θερμοκρασίας, κάτι που θα καταστήσει αδύνατο να κατοικηθούν μεγάλα τμήματα του κόσμου.
Πρέπει να προσανατολίσουμε εκ νέου τα διεθνή χρηματοπιστωτικά μας ιδρύματα, ιδίως την Παγκόσμια Τράπεζα, ώστε να επικεντρωθούν στην κλιματική αλλαγή. Ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, David Malpass, ο οποίος ήταν αρνητής της κλιματικής αλλαγής, παραιτήθηκε χθες.
Επειδή οι εικόνες μπορεί να είναι πιο ισχυρές από τις λέξεις, θα σας δείξω ένα σύντομο βίντεο με το λιώσιμο του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας με ένα σχόλιο του σερ Ντέιβιντ Κινγκ.
Τώρα, θα ήθελα να περάσω στη γεωπολιτική. Υπάρχουν δύο συστήματα διακυβέρνησης που μάχονται για παγκόσμια κυριαρχία. Μιλάω για τις ανοιχτές και τις κλειστές κοινωνίες.
Έχω ορίσει τη διαφορά μεταξύ τους όσο πιο απλά μπορώ: σε μια ανοιχτή κοινωνία ο ρόλος του κράτους είναι να προστατεύει την ελευθερία του ατόμου, ενώ σε μια κλειστή κοινωνία ο ρόλος του ατόμου είναι να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κράτους.
Ως ιδρυτής των Ιδρυμάτων Ανοικτής Κοινωνίας, οι ανοικτές κοινωνίες είναι προφανώς πιο κοντά στην καρδιά μου και τις θεωρώ ηθικά ανώτερες από τις κλειστές.
Ωστόσο, όταν μιλάμε για ηθική ανωτερότητα, συναντάμε μια δυσκολία: και τα δύο συστήματα θεωρούν τους εαυτούς τους ανώτερους. Οι ανοικτές κοινωνίες πρέπει επομένως να διακρίνονται προστατεύοντας πραγματικά την ελευθερία του ατόμου. Αυτό σίγουρα θα προσέλκυε ανθρώπους που ζουν σε κλειστές κοινωνίες.
Βέβαια, τα καταπιεστικά κράτη μπορεί να εξακολουθούν να υπερισχύουν επειδή μπορούν να αναγκάσουν τους υπηκόους τους να τα υπηρετούν.
Το γεγονός είναι ότι και τα δύο συστήματα έχουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους. Κατανοώντας τα καλύτερα, μπορούμε να βελτιώσουμε την κατανόηση του κόσμου.
Έκανα διάκριση μεταξύ ανοικτών και κλειστών κοινωνιών. Αυτό αφήνει έξω πολλές χώρες που έχουν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να αποφύγουν να δεσμευτούν αμετάκλητα με τη μία ή την άλλη πλευρά.
Η Ινδία είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση. Είναι δημοκρατία, αλλά ο ηγέτης της Ναρέντρα Μόντι δεν είναι δημοκράτης. Η υποκίνηση της βίας κατά των μουσουλμάνων υπήρξε ένας σημαντικός παράγοντας για τη θεαματική άνοδό του.
Ο Μόντι διατηρεί στενές σχέσεις τόσο με ανοικτές όσο και με κλειστές κοινωνίες. Η Ινδία είναι μέλος της «Τετράδας» (στην οποία συμμετέχουν επίσης η Αυστραλία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία), αλλά αγοράζει πολύ ρωσικό πετρέλαιο με τεράστια έκπτωση και κερδίζει πολλά χρήματα από αυτό.
Η Τουρκία του Ερντογάν είναι ίσως ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Εμπλέκεται ενεργά και με τις δύο πλευρές του ουκρανικού πολέμου και έχει καθιερωθεί ως ουδέτερος μεσολαβητής μεταξύ τους.
Ο Ερντογάν έχει πολλά κοινά με τον Μόντι. Αλλά ενώ ο Μόντι φαινόταν να κρατά σταθερά τα ηνία μέχρι προσφάτως, ο Ερντογάν έχει κάνει κακή διαχείριση στα οικονομικά της Τουρκιάς και αντιμετωπίζει εκλογές τον Μάιο. Όλες του οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην εκλογική νίκη.
Έχει έρθει πιο κοντά στον Πούτιν, ο οποίος θα καταστήσει την Τουρκία κόμβο διανομής ρωσικού πετρελαίου, κάτι που θα του επιτρέψει να συγκεντρώσει τα χρήματα που χρειάζεται για τις εκλογές. Έχει επίσης γίνει πιο αυταρχικός στο εσωτερικό της χώρας του. Προσπαθεί να φυλακίσει τον ισχυρότερο αντίπαλό του, τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, και να απαγορεύσει τη συμμετοχή του κουρδικού κόμματος στις εκλογές.
Αλλά δεν θα μπορέσει να σπάσει την παράδοση που επιτρέπει στα πολιτικά κόμματα να επιβλέπουν την καταμέτρηση των ψήφων.
Αυτό θα καταστήσει δύσκολη την αλλοίωση των αποτελεσμάτων.
Ο σεισμός των 7,8 βαθμών που έπληξε την Τουρκία στις αρχές του μήνα ήταν μια τραγωδία. Το σοκ μετατρέπεται σε οργή σε πολλές πληγείσες περιοχές εξαιτίας της αργής κυβερνητικής αντίδρασης και της επιθυμίας να ελέγχει όλες τις προσπάθειες βοήθειας. Δεν επρόκειτο για κάποιο τυχαίο αποτέλεσμα, καθώς οι χαλαρές κατασκευαστικές πρακτικές της Τουρκίας και το μοντέλο ανάπτυξης του Ερντογάν με γνώμονα τις οικοδομικές κατασκευές έκαναν τα πάντα χειρότερα. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα είναι η διεξαγωγή εκλογών.
Επιστρέφοντας στην Ινδία, ο Μόντι και ο μεγαλοεπιχειρηματίας Αντάνι είναι στενοί σύμμαχοι, οι μοίρες τους είναι αλληλένδετες. Η Adani Enterprises προσπάθησε να αντλήσει κεφάλαια από το χρηματιστήριο, αλλά απέτυχε. Ο Αντάνι κατηγορείται για χειραγώγηση μετοχών, ενώ η μετοχή του κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Ο Μόντι παραμένει σιωπηλός για το θέμα, αλλά θα πρέπει να απαντήσει σε ερωτήσεις ξένων επενδυτών, καθώς και στο κοινοβούλιο.
Αυτό θα αποδυναμώσει σημαντικά τον ασφυκτικό έλεγχο του Μόντι στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Ινδίας και θα ανοίξει την πόρτα για την προώθηση ιδιαίτερα αναγκαίων θεσμικών μεταρρυθμίσεων.
Μπορεί να είμαι αφελής, αλλά περιμένω μια δημοκρατική αναγέννηση στην Ινδία.
Υπάρχουν πολλές άλλες περιφερειακές δυνάμεις που μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της ιστορίας. Η Βραζιλία ξεχωρίζει. Η εκλογή του Λούλα στα τέλη του περασμένου έτους ήταν πολύ σημαντική. Στις 8 Ιανουαρίου έγινε μια απόπειρα πραξικοπήματος, όπως στις 6 Ιανουαρίου του 2021 στις ΗΠΑ. Ο Λούλα τη χειρίστηκε αριστοτεχνικά και εδραίωσε την εξουσία του ως πρόεδρος.
Η Βραζιλία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της σύγκρουσης μεταξύ ανοικτών και κλειστών κοινωνιών. Βρίσκεται επίσης στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Πρέπει να προστατεύσει το τροπικό δάσος, να προωθήσει την κοινωνική δικαιοσύνη και να αναζωπυρώσει την οικονομική ανάπτυξη. Και πρέπει να τα κάνει όλα αυτά ταυτόχρονα.
Θα χρειαστεί ισχυρή διεθνή υποστήριξη, επειδή δεν υπάρχει δρόμος για καθαρές μηδενικές εκπομπές αν αποτύχει.
Η σημερινή κατάσταση έχει κάποιες ομοιότητες με τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά οι διαφορές είναι πολύ μεγαλύτερες. Στην Ουκρανία διεξάγεται ένας πραγματικός πόλεμος και αυτό έχει αλλάξει τα πάντα.
Μέχρι τον Οκτώβριο, η Ουκρανία κέρδιζε στο πεδίο της μάχης. Τότε η Ρωσία, με τη βοήθεια του Ιράν, εισήγαγε μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε μεγάλη κλίμακα.
Στόχος τους ήταν να στερήσουν από τον άμαχο πληθυσμό την ηλεκτρική ενέργεια, τη θέρμανση και το νερό και να υπονομεύσουν το ηθικό του. Αυτό έθεσε την Ουκρανία σε αμυντική θέση.
Ο τακτικός ρωσικός στρατός βρίσκεται σε απεγνωσμένη κατάσταση. Έχει κακή ηγεσία, κακό εξοπλισμό και έχει πέσει το ηθικό του. Ο Πούτιν το γνωρίζει αυτό και οδηγήθηκε σε μια απελπισμένη κίνηση με μεγάλο ρίσκο. Στράφηκε στον Γιεβγκένι Πριγκόζιν, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός στρατού μισθοφόρων που ονομάζεται Ομάδα Βάγκνερ και είναι πρόθυμος να αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα από τον τακτικό στρατό. Ο Πριγκόζιν έχει εγκληματικό υπόβαθρο και ξέρει πώς να χειρίζεται τους εγκληματίες. Ο Πούτιν του επέτρεψε να στρατολογεί κρατούμενους από τις φυλακές. Αυτό παραβιάζει τη ρωσική νομοθεσία, αλλά ο Πούτιν δεν υπακούει σε κανέναν νόμο.
Το στοίχημα πέτυχε. Με τη βοήθεια των κρατουμένων, η ομάδα Βάγκνερ άρχισε να κερδίζει έδαφος. Ο ουκρανικός στρατός επιβράδυνε την προέλασή της, αλλά έχανε περισσότερους από εκατό εκπαιδευμένους στρατιώτες ημερησίως, κάτι που δεν μπορούσε να αντέξει. Η Ουκρανία έπρεπε να κάνει μια στρατηγική επιλογή: είτε να κολλήσει στην προσπάθεια να κρατήσει την ομάδα Βάγκνερ μακριά, είτε να δώσει στη Ρωσία μια προπαγανδιστική νίκη και να διατηρήσει τους περιορισμένους πόρους της για μια αντεπίθεση.
Στις 22 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι μετέβη αεροπορικώς στην Ουάσιγκτον για να συζητήσει την κατάσταση με τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Συμφώνησαν ότι μόνο η νίκη θα οδηγήσει στο τέλος του πολέμου.
Αλλά ο Μπάιντεν προειδοποίησε τον Ζελένσκι ότι υπάρχουν όρια σε ό,τι είναι διατεθειμένος να κάνει. Ένας Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος και η υποστήριξη της Ευρώπης προς την Ουκρανία πρέπει να διατηρηθεί.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν παρέχει στην Ουκρανία τα όπλα —αεράμυνα, άρματα μάχης και άφθονα πυρομαχικά— που απαιτούνται για να απωθήσει μια ρωσική επίθεση και να αποτρέψει τις μελλοντικές.
Όμως η αντίθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων, της οποίας ηγούνται οι Ρεπουμπλικάνοι, καθιστά μάλλον απίθανο ένα ακόμη μεγάλο διακομματικό πακέτο χρηματοδότησης από τις ΗΠΑ.
Ο Ζελένσκι προχώρησε σε διπλωματική επίθεση στις ευρωπαϊκές χώρες προτρέποντάς τες να παραδώσουν περισσότερα άρματα μάχης ταχύτερα. Ζήτησε επίσης μαχητικά αεροσκάφη και οι ευρωπαϊκές χώρες συμφώνησαν να αρχίσουν να εκπαιδεύουν Ουκρανούς πιλότους προκειμένου να πετούν αεροσκάφη τελευταίας τεχνολογίας.
Ο Πριγκόζιν έχει λάβει εντολή από τον Πούτιν να φέρει μια νίκη πριν από την επέτειο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Προσπαθεί να περικυκλώσει τους Ουκρανούς υπερασπιστές της πόλης Μπαχμούτ, όπου απολαμβάνει αριθμητική υπεροχή. Είναι πιθανό να τα καταφέρει, αλλά το θεωρώ μάλλον απίθανο, διότι ο ουκρανικός στρατός προβάλλει σθεναρή αντίσταση και μόλις η Ουκρανία μπορέσει να χρησιμοποιήσει τα όπλα που της έχουν υποσχεθεί, οι συσχετισμοί θα αλλάξουν.
Ωστόσο, η Πρόεδρος της Μολδαβίας Μάια Σάντου, προειδοποίησε ότι ο Πούτιν σχεδιάζει μία ανατροπή καθεστώτος κατά της Μολδαβίας. Αυτή η απειλή θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα πριν από την επέτειο.
Στις 11 Φεβρουαρίου, ο Πριγκόζιν παραχώρησε συνέντευξη στον Guardian, στην οποία παραδέχτηκε ότι δεν θα μπορέσει να παγιδεύσει τους Ουκρανούς του Μπαχμούτ. Είπε ότι «Υπάρχουν πολλοί δρόμοι προς τα έξω και λιγότεροι δρόμοι προς τα μέσα». Αναφέρθηκε σε προοπτική δύο έως τριών ετών για την κατάληψη του Ντονμπάς.
Αυτό δίνει στην Ουκρανία ένα στενό περιθώριο ευκαιρίας αργότερα αυτή την άνοιξη, όταν θα λάβει τους υποσχόμενους εξοπλισμούς, για να ξεκινήσει μια αντεπίθεση που θα μπορούσε να καθορίσει την τύχη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης ανυπομονούν να δουν τους Ρώσους να ηττώνται στην Ουκρανία επειδή θέλουν να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους. Αυτό σημαίνει ότι μια ουκρανική νίκη θα είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση της ρωσικής αυτοκρατορίας. Η Ρωσία δεν θα αποτελούσε πλέον απειλή για την Ευρώπη και τον κόσμο.
Αυτή θα ήταν μια μεγάλη αλλαγή προς το καλύτερο. Θα προσέφερε τεράστια ανακούφιση στις ανοιχτές κοινωνίες και θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στις κλειστές.
Όσον αφορά την Κίνα, ο Σι Τζινπίνγκ θα ήταν ο προφανής χαμένος. Η στενή του σχέση με τον Πούτιν θα τον πλήγωνε. Αλλά μπορεί να εξελίσσεται ήδη μια επανάσταση στην Κίνα.
Τα περισσότερα από τα προβλήματα του Σι Τζινπίνγκ τα έχει προκαλέσει ο ίδιος. Ξεκίνησε την κακοδιαχείριση της οικονομίας από την αρχή της διακυβέρνησής του, όταν έβαλε τα δυνατά του για να ακυρώσει τα μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα του Ντενγκ Σιαοπίνγκ.
Η πολιτική μηδενικής ανοχής στον κορονοϊό ήταν το μεγαλύτερο ατόπημά του Σι. Επέβαλε τεράστιες κακουχίες στον πληθυσμό και τον έφερε στα πρόθυρα μιας ανοιχτής εξέγερσης. Στη συνέχεια, ανταποκρινόμενος στη λαϊκή πίεση, ο Σι εγκατέλειψε ξαφνικά την πολιτική αυτή χωρίς να την αντικαταστήσει με κάτι άλλο. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό.
Χωρίς τους κατάλληλους εμβολιασμούς, οι λοιμώξεις εξαπλώνονταν σαν πυρκαγιά. Τα νοσοκομεία και τα νεκροτομεία κατακλύστηκαν και ένας ανυπολόγιστος αριθμός ανθρώπων, οι περισσότεροι ηλικιωμένοι, πέθαναν μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα. Το καθεστώς σταμάτησε να παρέχει πληροφορίες, αλλά οι άνθρωποι μπορούσαν να καταλάβουν τι συνέβαινε όταν οι συγγενείς και οι φίλοι τους άρχισαν να πεθαίνουν.
Το πρώτο κύμα μολύνσεων ήταν στις πόλεις και κορυφώθηκε τον Ιανουάριο. Το δεύτερο κύμα —στις αγροτικές περιοχές— βρίσκεται σε εξέλιξη τώρα, αλλά θα χρειαστεί άλλος ένας μήνας περίπου για να αρχίσει να λειτουργεί κανονικά το σύστημα υγείας.
Ο χαοτικός τρόπος με τον οποίο ο Σι Τζινπίνγκ εγκατέλειψε την πολιτική μηδενικής ανοχής στον κορονοϊό κλόνισε την εμπιστοσύνη του κινεζικού λαού στο Κομμουνιστικό Κόμμα υπό την ηγεσία του Σι.
Η σημερινή κατάσταση πληροί όλες τις προϋποθέσεις για αλλαγή καθεστώτος ή επανάσταση. Αλλά αυτή είναι μόνο η απαρχή μιας αδιαφανούς διαδικασίας, οι επιπτώσεις της οποίας θα γίνουν αισθητές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Βραχυπρόθεσμα είναι πιθανό ο Σι να παραμείνει στην εξουσία επειδή έχει σταθερό έλεγχο όλων των μέσων καταστολής. Αλλά είμαι πεπεισμένος ότι ο Σι δεν θα παραμείνει ισόβια στο αξίωμα, και όσο είναι στο αξίωμα, η Κίνα δεν θα γίνει η κυρίαρχη στρατιωτική και πολιτική δύναμη την οποία ονειρεύεται ο Σι.
Ευτυχώς για τον Σι, δεν απειλείται προσωπικά από το εξωτερικό επειδή ο Μπάιντεν δεν ενδιαφέρεται για αλλαγή καθεστώτος στην Κίνα. Το μόνο που θέλει είναι να αποκαταστήσει την καθεστηκυία τάξη στην Ταϊβάν.
Λόγω της αδύναμης θέσης του στο εσωτερικό, ο Σι ανταποκρίθηκε θετικά στην προσφορά του Μπάιντεν στο Μπαλί για μείωση της έντασης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Ωστόσο, η ανακάλυψη ενός κινεζικού μπαλονιού παρακολούθησης που διέσχισε τις ΗΠΑ χάλασε τις σχέσεις και οδεύει προς το να τις δηλητηριάσει ολοκληρωτικά. Προκαταρκτικές έρευνες των συντριμμιών καθορίζουν ότι είχε σχεδιαστεί για να κατασκοπεύει στρατιωτικούς στόχους, όχι για μετεωρολογικούς σκοπούς.
Σε κάθε περίπτωση, η μεταστροφή του Σι Τζινπίνγκ στη συνεργασία θα ήταν μόνο προσωρινή και στρατηγική. Δεν θα ήταν αυτός που είναι αν μπορούσε να εγκαταλείψει τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις του τόσο εύκολα.
Το γεγονός είναι ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας ιστορικής διαδικασίας στην Κίνα, η σημασία της οποίας δεν εκτιμάται ευρέως.
Για να ολοκληρώσω τη γεωπολιτική εικόνα, πρέπει επίσης να εξετάσω πώς λειτουργεί η δημοκρατία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προφανώς όχι και πολύ καλά. Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε πρόεδρος το 2016, αποτέλεσε μια πραγματική απειλή για τη δημοκρατία μας.
Ο Τραμπ είναι ένας βαθιά ελαττωματικός χαρακτήρας, ένας κομπιναδόρος που κέρδισε δόλια την εμπιστοσύνη και του οποίου ο ναρκισσισμός εξελίχθηκε σε νόσημα. Δεν αισθάνεται καμία δέσμευση απέναντι στη δημοκρατία. Η δημοκρατία απλώς του παρέχει μια σκηνή στην οποία μπορεί να παίζει. Ως πρόεδρος, ενδιαφερόταν περισσότερο να συναγελάζεται με δικτάτορες παρά να προωθεί τις δημοκρατικές αρχές. Ο Τραμπ ήθελε να μοιάσει στον Πούτιν, ο οποίος συγκέντρωσε μια μεγάλη περιουσία ενώ διεκδικούσε τον απόλυτο έλεγχο της χώρας του.
Ο Τραμπ προσέλκυσε πολλούς μη μορφωμένους λευκούς οπαδούς, αλλά οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές του ήταν οι πολύ πλούσιοι, στους οποίους ανταπέδωσε σίγουρα τη χάρη.
Πρώτον, μείωσε τους φόρους τους. Δεύτερον, διόρισε στο Ανώτατο Δικαστήριο ιδεολόγους που ασπάστηκαν μια ακραία εκδοχή της ατζέντας των Ρεπουμπλικάνων.
Τρίτον, έθεσε το Ρεπουμπλικανικό κόμμα υπό τον έλεγχό του, απειλώντας όσους δεν ορκίζονταν πίστη σε αυτόν με μη υποστήριξη στις προκριματικές εκλογές. Τέλος, ενθάρρυνε τις ελεγχόμενες από τους Ρεπουμπλικάνους Πολιτείες να θεσπίσουν εξωφρενικά μέτρα καταστολής των ψηφοφόρων για να διασφαλίσει ότι το κόμμα του θα παραμείνει στην εξουσία επ’ αόριστο. Με αυτό το πρόγραμμα, παραλίγο να επανεκλεγεί το 2020.
Η ελπίδα μου για το 2024 είναι ότι ο Τραμπ και ο ντε Σάντις, ο κυβερνήτης της Φλόριντα θα δώσουν μια μάχη μέχρι τελικής πτώσης για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων.
Ο Τραμπ έχει μετατραπεί σε μια αξιοθρήνητη φιγούρα που κλαίγεται συνεχώς για την ήττα του το 2020. Οι μεγάλοι Ρεπουμπλικάνοι δωρητές τον εγκαταλείπουν μαζικά. Ο ντε Σάντις είναι πανούργος, αδίστακτος και φιλόδοξος. Είναι πιθανό να είναι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων.
Αυτό θα μπορούσε να ωθήσει τον Τραμπ, του οποίου ο ναρκισσισμός έχει μετατραπεί σε νόσημα, να κατέβει ως υποψήφιος τρίτου κόμματος.
Αυτό θα οδηγούσε σε θρίαμβο των Δημοκρατικών και θα ανάγκαζε το Ρεπουμπλικανικό κόμμα να μεταρρυθμιστεί. Ίσως, όμως, να είμαι και λίγο προκατειλημμένος.
Κλείνοντας, θέλω να επαναλάβω αυτό που είπα στην αρχή: ενώ οι ανοιχτές και οι κλειστές κοινωνίες δίνουν μάχη για την παγκόσμια κυριαρχία, ο πολιτισμός μας κινδυνεύει να καταρρεύσει εξαιτίας της αδυσώπητης επέλασης της κλιματικής αλλαγής. Πιστεύω ότι αυτό συνοψίζει με ακρίβεια την τρέχουσα κατάσταση.
Πιστεύω επίσης ότι μια ανοιχτή κοινωνία είναι ανώτερη από μια κλειστή κοινωνία και θλίβομαι για τους ανθρώπους που πρέπει να ζουν κάτω από ένα καταπιεστικό καθεστώς, όπως η Συρία του Ασάντ, h Λευκορωσία, το Ιράν και το Μιανμάρ .
Σας ευχαριστώ.